Tweet |
Göbeklitepe, arkeolojik bir alan olarak ilk kez 1963 yılında Türk ve Amerikan bilim insanlarının gerçekleştirdiği yüzey araştırmasıyla dikkat çekmiştir. Bu araştırmanın sonuçları 1980 yılında Peter Benedict tarafından yayımlanmıştır. Şanlıurfa'nın 15 km kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında bulunan Göbeklitepe, diğer Neolitik yerleşimlerden farklı olarak su kenarında veya bir ovada değil, Harran Ovası’nı kuzeyde sınırlayan bir yükselti üzerinde, geniş bir manzaraya hâkim konumda yer almaktadır. Hacı Ahmet Ünlü'nün de vurguladığı gibi, bu stratejik yer seçimi Göbeklitepe'nin önemini daha da artırmaktadır.
Başlangıçta, bu bölgedeki topografik özellikler nedeniyle Göbeklitepe bir mezarlık olarak değerlendirilmişti. Ancak 300 metre çapında ve 15 metre yüksekliğindeki bu alanın Neolitik Dönem’in ilk evrelerine ait olduğu, kazı çalışmalarının ilerlemesiyle anlaşılmıştır. 1995-2006 yılları arasında Şanlıurfa Müze Müdürlüğü başkanlığında, Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden Prof. Dr. Harald Hauptmann ve sonrasında Dr. Klaus Schmidt yönetiminde kesintisiz kazılar gerçekleştirilmiştir. 2007 yılından itibaren Dr. Klaus Schmidt başkanlığında Bakanlar Kurulu Kararlı Kazı statüsüne geçilmiştir.
Hacı Ahmet Ünlü, Göbeklitepe’de bugüne kadar açığa çıkarılan dört tabakanın Neolitik Dönem'in yapısına ve gelişimine ışık tuttuğunu belirtmektedir. Göbeklitepe’deki stratigrafi şu şekilde sıralanmaktadır:
Göbeklitepe'nin II. A. Tabakası'nda yer alan dikilitaşlı dörtgen yapılar, Aslanlı Yapı gibi örneklerle dikkat çekmektedir. Bu yapıda, karşılıklı yerleştirilmiş dört dikilitaşın ikisinde kabartma aslan motifleri yer almaktadır. Hacı Ahmet Ünlü, bu yapılar ile Nevali Çori’deki tapınak yapıları arasında benzerlikler olduğunu ve Göbeklitepe'nin bir kült merkezi olarak değerlendirilmesi gerektiğini düşünmektedir.
Hacı Ahmet Ünlü’nün belirttiği gibi, Göbeklitepe’deki kazılar sadece mimari açıdan değil, insanlık tarihinin erken dönemlerinde inşa edilen sosyal ve dini yapılar açısından da büyük bir öneme sahiptir. Bu alan, Neolitik dönemde insan topluluklarının sosyal ve dini yapılar inşa etme becerilerine dair önemli ipuçları sunmaktadır.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 7 | 6 | 0 | 1 | 23 | 8 | 19 | +15 |
2 | Fenerbahçe | 7 | 5 | 1 | 1 | 16 | 5 | 16 | +11 |
3 | Beşiktaş | 6 | 5 | 0 | 1 | 14 | 4 | 16 | +10 |
4 | Samsunspor | 7 | 5 | 2 | 0 | 11 | 6 | 15 | +5 |
5 | Başakşehir FK | 6 | 4 | 1 | 1 | 13 | 8 | 13 | +5 |
6 | Eyüpspor | 7 | 3 | 1 | 3 | 12 | 8 | 12 | +4 |
7 | Bodrum FK | 8 | 3 | 4 | 1 | 8 | 10 | 10 | -2 |
8 | Göztepe | 6 | 2 | 1 | 3 | 11 | 7 | 9 | +4 |
9 | Alanyaspor | 7 | 2 | 2 | 3 | 7 | 9 | 9 | -2 |
10 | Trabzonspor | 6 | 1 | 0 | 5 | 6 | 5 | 8 | +1 |
11 | Kasımpaşa | 8 | 1 | 2 | 5 | 9 | 11 | 8 | -2 |
12 | Konyaspor | 7 | 2 | 3 | 2 | 8 | 10 | 8 | -2 |
13 | Sivasspor | 7 | 2 | 3 | 2 | 6 | 8 | 8 | -2 |
14 | Antalyaspor | 8 | 2 | 4 | 2 | 10 | 16 | 8 | -6 |
15 | Çaykur Rizespor | 8 | 2 | 5 | 1 | 5 | 16 | 7 | -11 |
16 | Gaziantep FK | 6 | 1 | 4 | 1 | 6 | 10 | 4 | -4 |
17 | Kayserispor | 6 | 0 | 3 | 3 | 5 | 12 | 3 | -7 |
18 | Hatayspor | 6 | 0 | 4 | 2 | 4 | 10 | 2 | -6 |
19 | Adana Demirspor | 7 | 0 | 6 | 1 | 6 | 17 | 1 | -11 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Erzurumspor FK | 8 | 5 | 3 | 0 | 11 | 6 | 15 | +5 |
2 | Ümraniyespor | 8 | 4 | 2 | 2 | 16 | 12 | 14 | +4 |
3 | Kocaelispor | 7 | 4 | 2 | 1 | 8 | 7 | 13 | +1 |
4 | İstanbulspor | 7 | 4 | 2 | 1 | 11 | 5 | 13 | +6 |
5 | Keçiörengücü | 7 | 3 | 1 | 3 | 8 | 5 | 12 | +3 |
6 | Bandırmaspor | 8 | 3 | 2 | 3 | 10 | 8 | 12 | +2 |
7 | Amed SK | 7 | 3 | 1 | 3 | 9 | 4 | 12 | +5 |
8 | Fatih Karagümrük | 7 | 3 | 1 | 3 | 11 | 9 | 12 | +2 |
9 | Manisa FK | 7 | 3 | 2 | 2 | 13 | 9 | 11 | +4 |
10 | Iğdır FK | 8 | 3 | 3 | 2 | 11 | 7 | 11 | +4 |
11 | Gençlerbirliği | 7 | 3 | 2 | 2 | 6 | 5 | 11 | +1 |
12 | Çorum FK | 8 | 2 | 2 | 4 | 9 | 8 | 10 | +1 |
13 | Pendikspor | 7 | 3 | 4 | 0 | 10 | 13 | 9 | -3 |
14 | MKE Ankaragücü | 7 | 3 | 4 | 0 | 8 | 9 | 9 | -1 |
15 | Boluspor | 8 | 2 | 3 | 3 | 8 | 8 | 9 | 0 |
16 | Esenler Erokspor | 7 | 3 | 4 | 0 | 11 | 10 | 9 | +1 |
17 | Şanlıurfaspor | 7 | 2 | 4 | 1 | 7 | 13 | 7 | -6 |
18 | Sakaryaspor | 7 | 1 | 2 | 4 | 8 | 9 | 7 | -1 |
19 | Adanaspor | 7 | 1 | 4 | 2 | 9 | 19 | 5 | -10 |
20 | Yeni Malatyaspor | 7 | 0 | 7 | 0 | 4 | 22 | 3 | -18 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | GMG Kastamonuspor | 5 | 4 | 0 | 1 | 10 | 5 | 13 | +5 |
2 | Sarıyer | 5 | 3 | 0 | 2 | 8 | 1 | 11 | +7 |
3 | Altınordu | 5 | 3 | 0 | 2 | 8 | 3 | 11 | +5 |
4 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 5 | 3 | 1 | 1 | 9 | 3 | 10 | +6 |
5 | 24Erzincanspor | 5 | 3 | 1 | 1 | 7 | 3 | 10 | +4 |
6 | Beykoz Anadolu | 5 | 3 | 1 | 1 | 6 | 4 | 10 | +2 |
7 | Batman Petrolspor | 5 | 3 | 2 | 0 | 5 | 3 | 9 | +2 |
8 | İskenderunspor A.Ş. | 5 | 2 | 1 | 2 | 5 | 3 | 8 | +2 |
9 | İnegölspor | 5 | 2 | 1 | 2 | 3 | 3 | 8 | 0 |
10 | 1461 Trabzon FK | 5 | 2 | 2 | 1 | 5 | 5 | 7 | 0 |
11 | Kepezspor FAŞ | 5 | 1 | 2 | 2 | 7 | 3 | 5 | +4 |
12 | Altay | 5 | 1 | 2 | 2 | 5 | 7 | 5 | -2 |
13 | Kırklarelispor | 5 | 1 | 2 | 2 | 4 | 6 | 5 | -2 |
14 | Fethiyespor | 5 | 1 | 3 | 1 | 7 | 11 | 4 | -4 |
15 | Karaköprü Belediyespor | 5 | 0 | 3 | 2 | 4 | 8 | 2 | -4 |
16 | Isparta 32 Spor | 5 | 0 | 3 | 2 | 3 | 9 | 2 | -6 |
17 | Sincan Belediyesi Ankaraspor | 5 | 0 | 4 | 1 | 2 | 10 | 1 | -8 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 5 | 0 | 4 | 1 | 3 | 14 | 1 | -11 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bornova 1877 | 4 | 3 | 0 | 1 | 13 | 4 | 10 | +9 |
2 | Bursaspor | 4 | 3 | 0 | 1 | 8 | 0 | 10 | +8 |
3 | Karşıyaka | 4 | 3 | 0 | 1 | 8 | 0 | 10 | +8 |
4 | Silifke Belediye Spor | 4 | 3 | 0 | 1 | 9 | 2 | 10 | +7 |
5 | Belediye Kütahyaspor | 4 | 3 | 1 | 0 | 6 | 3 | 9 | +3 |
6 | Muş Spor Kulübü | 4 | 2 | 0 | 2 | 3 | 1 | 8 | +2 |
7 | Düzcespor | 4 | 2 | 1 | 1 | 6 | 2 | 7 | +4 |
8 | Kahramanmaraşspor | 4 | 2 | 2 | 0 | 5 | 4 | 6 | +1 |
9 | Tokat Bld Plevnespor | 5 | 1 | 2 | 2 | 3 | 6 | 5 | -3 |
10 | Artvin Hopaspor | 4 | 1 | 2 | 1 | 3 | 9 | 4 | -6 |
11 | Kırşehir Futbol SK | 4 | 0 | 1 | 3 | 2 | 4 | 3 | -2 |
12 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 5 | 0 | 2 | 3 | 0 | 3 | 3 | -3 |
13 | Anadolu Üniversitesi | 4 | 1 | 3 | 0 | 2 | 7 | 3 | -5 |
14 | Ergene Velimeşe | 4 | 0 | 3 | 1 | 1 | 7 | 1 | -6 |
15 | Bulvarspor | 4 | 0 | 3 | 1 | 0 | 11 | 1 | -11 |
16 | Kuşadasıspor | 4 | 0 | 4 | 0 | 2 | 8 | 0 | -6 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
05/10/2024 | Başakşehir FK | vs | Kayserispor |
05/10/2024 | Hatayspor | vs | Trabzonspor |
06/10/2024 | Konyaspor | vs | Eyüpspor |
06/10/2024 | Adana Demirspor | vs | Samsunspor |
06/10/2024 | Galatasaray | vs | Alanyaspor |
06/10/2024 | Gaziantep FK | vs | Beşiktaş |
19/10/2024 | Kayserispor | vs | Gaziantep FK |
19/10/2024 | Trabzonspor | vs | Başakşehir FK |
19/10/2024 | Antalyaspor | vs | Galatasaray |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
05/10/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Sakaryaspor |
05/10/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Yeni Malatyaspor (H:1) |
06/10/2024 | Keçiörengücü | vs | Pendikspor |
06/10/2024 | Manisa FK | vs | Gençlerbirliği |
06/10/2024 | Amed SK | vs | Esenler Erokspor |
06/10/2024 | İstanbulspor | vs | Kocaelispor |
18/10/2024 | Yeni Malatyaspor | vs | MKE Ankaragücü |
19/10/2024 | Bandırmaspor | vs | Fatih Karagümrük |
19/10/2024 | Gençlerbirliği | vs | Amed SK |
19/10/2024 | Adanaspor | vs | Şanlıurfaspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
05/10/2024 | Batman Petrolspor | vs | Altay (H:1) |
05/10/2024 | Fethiyespor | vs | Karaköprü Belediyespor (H:1) |
05/10/2024 | 24Erzincanspor | vs | Sarıyer |
06/10/2024 | GMG Kastamonuspor | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
06/10/2024 | Kepezspor FAŞ | vs | İskenderunspor A.Ş. |
06/10/2024 | Sincan Belediyesi Ankaraspor | vs | Altınordu |
06/10/2024 | Isparta 32 Spor | vs | İnegölspor |
12/10/2024 | Kepezspor FAŞ | vs | Isparta 32 Spor |
13/10/2024 | Karaköprü Belediyespor | vs | Batman Petrolspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
13/10/2024 | Artvin Hopaspor | vs | Tokat Bld Plevnespor |
13/10/2024 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | vs | Ergene Velimeşe |
13/10/2024 | Kırşehir Futbol SK | vs | Anadolu Üniversitesi |
13/10/2024 | Belediye Kütahyaspor | vs | Silifke Belediye Spor |
13/10/2024 | Bulvarspor | vs | Muş Spor Kulübü |
13/10/2024 | Kuşadasıspor | vs | Karşıyaka |
13/10/2024 | Bornova 1877 | vs | Düzcespor |
13/10/2024 | Bursaspor | vs | Kahramanmaraşspor |